ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ တင့္တပ္ဖြဲ႕ အေနျဖင့္ ပင္မတုိက္ခုိက္ေရးတင့္အမ်ဳိးအစားမ်ားျဖစ္တဲ့ T 72S and MBT 2000 တုိ႔ေနာက္ ( တုိက္ခုိက္ေရး နဲ႔ ေလ့က်င့္ေရး ) တင့္အျဖစ္ အဓိ့ကထားသုံးတဲ့ Type 59D/D1( WZ 120C )  Main battle tank  ဟာဆုိရင္ တရုပ္ႏုိင္ငံထုတ္ Third generation တင့္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ၿပီး မူရင္း Type 59 ကေနအဆင့္ဆင့္ ျမင့္တင္သုံးစြဲလာခဲ့တာဟာ တရုပ္ႏုိင္ငံသုံး ေနာက္ဆုံးမ်ဳိးဆက္ျဖစ္တဲ့ Type 59G အထိ့ေရာက္ရွိ႕လာခဲ့ၿပီျဖစ္သလုိ တရုပ္တင့္တပ္ဖြဲ႕ မွာလည္း လက္ရွိ႕ အေရအတြက္အမ်ားအျပား သုံးစြဲေနေသးတဲ့ တင့္အမ်ဳိးအစားလည္းျဖစ္ပါတယ္။
         1958 ခုႏွစ္မွာ ရုရွားတင့္တစ္စီးျဖစ္တဲ့ T 54/55 အေပၚ တရုပ္တုိ႔ထုံးစံအတုိင္း ပုံတူကူးယူတည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့  Type 59 MBT ဟာဆုိရင္ ယေန႔အခ်ိန္အထိ့ အဆင့္ျမင့္တင္မႈ႕ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔အတူ မ်ဳိးကြဲေပါင္းမ်ားစြာထြက္ရွိ႕လာခဲ့ၿပီး လက္ရွိ႕အခ်ိန္ထိ့ မိ့မိ့တုိ႔ႏုိင္ငံအပါအဝင္ ကမ႓ာ့ႏုိင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အသုံးေတာ္ခံေနဆဲ တင့္တစ္စီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
        လက္ရွိ႕ မိ့မိ့တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ သုံးေနတဲ့ အမ်ဳိးအစားဟာဆုိရင္ ေနာက္ဆုံး မ်ဳိးဆက္ျဖစ္တဲ့ တရုပ္သုံး Type 59G ၿပီးေနာက္ အဆင့္ျမင့္ဆုံး မ်ဳိးဆက္ျဖစ္ၿပီး အစီးေရလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား ပုိင္ဆုိင္ထားပါတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕ သတင္းအရင္းအျမစ္မ်ားအဆုိအရ ျမန္မာကုိေရာက္ရွိ႕လာခဲ့တဲ့အမ်ဳိးအစားေတြကုိ ျမန္မာ့ေရေျမနဲ႔ အကုိက္ညီဆုံး ျဖစ္ေအာင္ မိ့မိ့တုိ႔ကုိယ္ပုိင္နည္းပညာနဲ႔  ျပည္တြင္းမွာပဲ အဆင့္ျမင့္တင္ျပဳျပင္မႈ႕မ်ား ျပဳလုပ္ထားတဲ့ Type 59M ဆုိၿပီး ျမန္မာတစ္ဦးထဲသုံး( တစ္ခ်ဳိ႕ နာမည္ႀကီး website ေတြမွာဆုိရင္ အဲ့ဒီ့အမ်ဳိးအစားကုိ made in myanmar ဆုိၿပီး ရည္ညႊန္းထားတာမ်ဳိးေတြ ေတြ႕ရပါတယ္ )  အမ်ဳိးအစား အျဖစ္ ရွိ႕ေနၿပီလုိ႔လဲ သုံးသပ္ထားတာေတြ႕ရပါတယ္။  
         ဒီေနရာမွာကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ အျခားႏုိင္ငံတစ္ခုကေနအဆင့္ျမင့္လက္နက္တစ္ခုကုိတင္သြင္းေတာ့မယ္ဆုိရင္ ကုိယ့္ေရေျမအေနထားနဲ႔ ကုိက္ညီမဲ့ အမ်ဳိးအစားကုိေရြးခ်ယ္ဝယ္ယူမႈ႕ေတြရွိ႕သလုိ ကုိက္ညီေအာင္ ၾကဳိတင္ျပင္ဆင္ဝယ္ယူမႈ႕ေတြလည္းရွိ႕ပါတယ္။ ဘယ္လုိပင္ျပင္ဆင္ျပင္ဆင္ မူရင္းႏုိင္ငံသုံးအမ်ဳိးအစားေတြနဲ႔ေတာ့ လုိအပ္ခ်က္ေတြကြဲလြဲခ်က္ေတြရွိ႕ေနစျမဲပါပဲ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က အပုိပစၥည္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ေတာ့ မိ့မိ့တုိ႔တင့္တပ္ဖြဲ႕အေနနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္နည္းပညာ နဲ႔ ကုိယ့္ျပည္တြင္းမွာပဲ လုိအပ္သလုိ အဆင့္ျမင့္တင္မႈ႕မ်ား ျပဳလုပ္ႏုိင္တဲ့အေနအထားမွာရွိ႕ေနၿပီလုိ႔ဆုိႏုိင္သလုိ လိုအပ္တဲ့ အပုိစက္ပစၥည္းအစိတ္အပုိင္းမ်ားကုိလည္း ျပည္တြင္းရွိ႕ DI မ်ားမွ ထုတ္လုပ္ႏုိင္စြမ္းရွိ႕ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သုံးသပ္လုိ႔ရပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္တြင္း DI မ်ားအတြက္ေတာ့အလားအလာေကာင္းတစ္ခုကုိအစပ်ဳိးႏုိင္ၿပီလုိ႔ဆုိရမွာပါ။ Type 59M အေနနဲ႔ ဘယ္လုိအဆင့္ျမင့္တင္မႈ႕မ်ား ျပဳလုပ္ထားၿပီး ေရာက္ရွိ႕လာတဲ့ မူရင္းအမ်ဳိးအစားျဖစ္တဲ့ Type 59D/D1 ထက္ ဘယ္လုိစြမ္းေဆာင္ႏုိင္စြမ္းမ်ားရွိ႕ေနမလဲဆုိတာကေတာ့ active ျဖစ္ေနတဲ့ လူေတြသာေသေသခ်ာခ်ာသိ့ရမွာပါ။
       ကၽြန္ေတာ္အခု မိ့မိ့တုိ႔ဆီေရာက္ရွိ႕လာတဲ့အမ်ဳိးအစားျဖစ္တဲ့ Type 59D/D1 ေတြရဲ႕ Specifications ပုိင္းမ်ားကုိေဖာ္ျပေပးသြားမွာပါ။
       Type 59D/D1 မွာဆုိရင္ အေစာပုိင္းအမ်ဳိးအစားေတြထက္ ထပ္ေပါင္းထည့္ထားတဲ့ အဆင့္ျမင့္တင္မႈ႕မ်ားအျဖစ္ new explosive reaction armour (ERA) plates, night vision, computerised fire-control စနစ္ စတာေတြအျပင္ တရုပ္ထုတ္ ေလဆာလမ္းညႊန္သုံး ATGM ေတြကုိလည္း ပင္မအေျမာက္ကေန အသုံးျပဳပစ္ခတ္ႏုိင္မွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ Type 59D/D1 ႏွစ္မ်ဳိးစလုံးမွာဆုိရင္ တရုပ္ထုတ္ FY series ERA plates ျပားမ်ားကုိ ကုိယ္ထည္နဲ႔ အေျမာက္ဆုံလည္ အေရွ႕ဘက္အျခမ္းကုိ ထပ္ပုိးတပ္ဆင္ေပးထားပါတယ္။ အဲ့အတြက္ေၾကာင့္တင့္ဆီဝင္ေရာက္လာမဲ့ kinetic armour-piercing and HEAT က်ည္ဆံ ေတြရဲ႕ ရန္ကေနအကာအကြယ္ေပးႏုိင္မႈ႕အေနနဲ႔  180~260% and 200~300% အထိ့အသီးသီးတုိးတတ္လာေစခဲ့ပါတယ္။ လက္ေတြ႕စမ္းသပ္မႈ႕အရလည္း တုိက္ရုိက္ပစ္ခတ္မႈ႕အျဖစ္ 2000m အကြာအေဝး ကေန 105mm APFSDS က်ည္အသုံးျပဳပစ္ခတ္မႈ႕ကေန အကာအကြယ္ေပးႏုိင္တာေတြ႕ရပါတယ္။ Type 59D အေနျဖင့္ long-barrel Type 83A 105mm rifled gun ကုိေျပာင္းလဲတပ္ဆင္ေပးထားၿပီး Type 59D1 မွာေတာ့ ပုံစံအေဟာင္းျဖစ္တဲ့ Type 79 (Chinese copy of the British L5) 105mm rifled gun ကုိ တပ္ဆင္ေပးထားပါတယ္။ အေျမာက္ႏွစ္လက္စလုံး standard 105mm APFSDS, HEAT, and HEAT-FRAG အေျမာက္ဆံမ်ားအျပင္ ATGM မ်ားကုိလည္းအသုံးျပဳ ပစ္ခတ္ႏုိင္ပါတယ္။
       Fire control အေနျဖင့္ Type 37A light spot fire-control system ကုိအသုံးျပဳထားၿပီး ပါဝင္တဲ့စနစ္ေတြအေနနဲ႔ dual-way stabilisation စနစ္ ၊ ballistic computer စနစ္ ၊ ေပါင္းစပ္စနစ္ျဖစ္တဲ့ laser rangefinder and commander sight ၊ Gunner sight with image intensifier night vision ( ၁၄၀၀ မီတာ range ) အျပင္  gunner sight  အတြက္ပုိေကာင္းတဲ့  thermal imager night vision ကုိထည့္သြင္းတပ္ဆင္ေပးထားၿပီး maximum range အေနနဲ႔ ၂၁၀၀ မီတာ ရွိ႕မွာျဖစ္ပါတယ္။ Driver အတြက္လည္း  image intensifier night vision အျဖစ္ maximum range ၄၀၀ မီတာ ရွိ႕တဲ့ အမ်ဳိးအစားကုိတပ္ဆင္ေပးထားပါေသးတယ္။ တင့္ရဲ႕ FCS လုပ္ေဆာင္မႈ႕အေနနဲ႔ တုန္႔ျပန္ခ်ိန္ တည္ၿငိမ္ပစ္မွတ္အတြက္ ၆ စကၠန္႔ ၊ ေရြ႕လ်ားေနတဲ့ ပစ္မွတ္ေတြအတြက္ ၉ စကၠန္႔ရွိ႕မွာပဲျဖစ္ပါတယ္။
          Type 59D/D1 တင့္ေတြအေနနဲ႔ အျခားေသာ တရုပ္မ်ဳိးဆက္သစ္တင့္ေတြလုိ ပင္မအေျမာက္က်ည္ထုိးစနစ္အေနနဲ႔ Autoloader စနစ္နဲ႔မဟုတ္ပဲ လူနဲ႔က်ည္ထုိးရတဲ့ Manual စနစ္နဲ႔ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဖြဲ႕သားအေနနဲ႔ ၄ ဦး လုိအပ္မွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ တင့္အတြင္း ပင္မအေျမာက္က်ည္ ၃၄ ေတာင့္ထည့္သြင္းထားႏုိင္ၿပီး New China APFSDS-T က်ည္အမ်ဳိးအစား ၁၂ ေတာင့္ ၊ M456 HEAT က်ည္အမ်ဳိးအစား ၆ ေတာင့္ ၊  L35 HESH က်ည္အမ်ဳိးအစား ၁၆ ေတာင့္အသီးသီးသယ္ေဆာင္ထားႏုိင္ပါတယ္။ ATGM ကုိ ၄ စင္းအထိ့သယ္ေဆာင္အသုံးျပဳလုိ႔ရပါတယ္။  အေျမာက္အေနနဲ႔ က်ည္အမ်ဳိးအစားမ်ားကုိ ၁ မီနစ္ အတြင္း ၆-၁၀ ေတာင့္အထိ့ပစ္ခတ္ႏုိင္ၿပီး ATGM မ်ားကုိေတာ့ ၂-၃ စင္း လုိအပ္သလုိပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္းရွိ႕ပါတယ္။ တင့္မွာ အရန္တပ္ဆင္လုိ႔ရတဲ့ လက္နက္စနစ္မ်ားကေတာ့ 7.62-mm Turret coax MG( Type 59T ) စနစ္အေနနဲ႔ အကြာအေဝး ၂၀၀၀ မီတာအထိ့အျမင့္ဆုံးပစ္ခတ္ႏုိင္ၿပီး ပုံမွန္ေန႔ဘက္ကုိ ၁၀၀၀ မီတာနဲ႔ ညဘက္ကုိ ၈၀၀ မီတာအထိ့အသီးသီးပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္းရွိ႕ပါတယ္။ က်ည္အေရအတြက္ ၂၀၀၀ အထိ့ပါဝင္ၿပီး ၁ မီနစ္ က်ည္ ၂၅၀ ခန္႔ႏႈန္းပစ္ခတ္ႏုိင္ကာ တင့္ေရြ႕လ်ားေနရင္းနဲ႔လည္း ပစ္မွတ္ကုိ ပစ္ခတ္ႏုိင္ပါတယ္။ 7.62-mm bow ball MG ( Type 59T ) စနစ္အေနနဲ႔ၾကေတာ့ ပုံမွန္ေန႔ဘက္ကုိ ၁၀၀၀ မီတာနဲ႔ ညဘက္ကုိ ၈၀၀ မီတာေအာက္သာပစ္ခတ္ႏုိင္ၿပီး က်ည္အေရအတြက္လည္း ၁၀၀၀ အထိ့သာပါဝင္ပါတယ္။ က်န္လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအေနနဲ႔ Turret coax မွာတပ္ဆင္ထားတဲ့ လက္နက္စနစ္အတုိင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ ေလကာအတြက္ 12.7-mm AA MG ( Type 54 ) စနစ္အေနနဲ႔ Turret cupola မွတပ္ဆင္ႏုိင္ၿပီး အျမင့္ဆုံး ၂၀၀၀ မီတာအထိ့ပစ္ခတ္ႏုိင္ကာ ပုံမွန္ေန႔ဘက္မွာ ေျမျပင္ပစ္မွတ္အတြက္ ၁၅၀၀ မီတာ ၊ ေလေၾကာင္းပစ္မွတ္ေတြအတြက္ ၁၆၀၀ မီတာအထိ့အသီးသီးပစ္ခတ္ႏုိင္ပါတယ္။ က်ည္အေရအတြက္ ၅၀၀ ခန္႔ပါဝင္ၿပီး ၁ မီနစ္ က်ည္ ၁၀၀ ႏႈန္းပစ္ခတ္ႏုိင္ကာ တင့္ေရြ႕လ်ားေနရင္းနဲ႔ပင္ ပစ္မွတ္ကုိ ပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္းရွိ႕ပါတယ္။ ATGM ( တင့္ဖ်က္ဒံုး ) ရဲ႕ ပစ္မွတ္ရွာ sight အေနနဲ႔ ပစ္မွတ္ကုိ ၅၀၀၀ မီတာအထိ့ရွာေဖြႏုိင္ေပမဲ့  ေန႔ဘက္သာပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္းရွိ႕ၿပီး sight အေနနဲ႔  ATGM အတြက္  night vision မပါတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ညဘက္ပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္းရွိ႕မွာမဟုတ္သလို ညဘက္စစ္ဆင္ေရးေတြမွာလည္း ATGM အသုံးျပဳလုိ႔ရမွာမဟုတ္ပါဘူးခင္ဗ်ာ။ တင့္အေနနဲ႔ အနက္ ၁.၄ မီတာသာရွိ႕တဲ့ ျမစ္ ၊ ေခ်ာင္း ၊ ေျမာင္း ေတြကုိျဖတ္သန္းေမာင္းႏွင္ႏုိင္သလုိ Snorkel အကူအညီနဲ႔ ေရအနက္ ၅.၅ မီတာကေနလည္း ငုပ္လၽွဳိသြားႏုိင္စြမ္းရွိ႕ပါတယ္။

Type 59D/D1 တင့္ရဲ႕ပင္မအေျမာက္စနစ္ကေန ပစ္ခတ္ႏုိင္တဲ့ Ammunition ေတြကုိေအာက္မွာေဖာ္ျပေပးထားပါတယ္။

105-mm APFSDS ( H6/62 ) က်ည္အမ်ဳိးအစားအေနနဲ႔ ပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္း ေန႔ဘက္ကုိ ၂၀၀၀-၃၀၀၀ မီတာနဲ႔ ညဘက္ကုိ ၁၀၀၀ မီတာျဖစ္ပါတယ္။ ေဖာက္ထြင္းႏုိင္စြမ္း Armor အထူကေတာ့ အတိ့အက်မသိ့ရွိ႕ရတဲ့အတြက္ မေဖာ္ျပေတာ့ပါဘူးခင္ဗ်ာ။

105-mm APFSDS ( UI - New Chinese ) က်ည္အမ်ဳိးအစားအေနနဲ႔ ပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္း ေန႔ဘက္ကုိ ၂၀၀၀-၃၀၀၀ မီတာနဲ႔ ညဘက္ ၁၀၀၀ မီတာအထိ့ရွိ႕ပါတယ္။ ေဖာက္ထြင္းႏုိင္တဲ့ Armor အထူကေတာ့ ၄၆၀ မီလီမီတာျဖစ္ပါတယ္။

105-mm HEAT ( M456 - multinational ) က်ည္အမ်ဳိးအစားအေနနဲ႔ ေနတုိးစံျပဳက်ည္အမ်ဳိးအစားျဖစ္ကာ ပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္း ေန႔ဘက္ကုိ ၁၅၀၀-၂၅၀၀ မီတာနဲ႔ ညဘက္ကုိ ၁၀၀၀ မီတာရွိ႕ပါတယ္။ ေဖာက္ထြင္းႏုိင္စြမ္း Armor အထူအေနနဲ႔ ၄၃၂ မီလီမီတာ ျဖစ္ပါတယ္။

105-mm HESH ( L35 - UK ) က်ည္အမ်ဳိးအစားအေနနဲ႔ ပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္း ေန႔ဘက္ကုိ ၂၀၀၀-၃၀၀၀ မီတာနဲ႔ ညဘက္ကုိ ၁၀၀၀ မီတာရွိ႕ၿပီး Single heavy target ေတြအတြက္ျဖစ္ကာ ေနတုိးစံျပဳက်ည္အမ်ဳိးအစားလည္းျဖစ္ပါတယ္။

အျခားအသုံးျပဳတဲ့  Amunnition Type ေတြအေနနဲ႔ - Chinese Type 83/ UK L64/ US M735 APFSDS ၊  UK L52 APDS ၊  multinational M393 HEP-T ၊  French OE 105-F1 HE ၊ L39 Smoke canister တုိ႔ပဲျဖစ္ၾကပါတယ္။

ATGM အေနနဲ႔ Type 59D/D1 ေတြအတြက္ရည္ရြယ္ထားတဲ့ တရုပ္ထုတ္ AT-10/BASTION အမ်ဳိးအစား ကုိအသုံးျပဳထားပါတယ္။ Warhead အေနနဲ႔ 105-mm Shaped charge (HEAT) ကုိအသုံးျပဳထားၿပီး ေဖာက္ထြင္းႏုိင္စြမ္း Armor အထူအေနနဲ႔ ၆၅၀ မီလီမီတာ ျဖစ္ကာ အကြာအေဝး ၅၂၀၀ မီတာအထိ့ ပစ္ခတ္ႏုိင္စြမ္းရွိ႕ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
             အထက္ပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားအေနနဲ႔ မႈရင္း Type 59D/D1 တင့္ရဲ႕ Specifications မ်ားကုိတင္ျပေပးထားျခင္းသာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ တင့္တပ္ဖြဲ႕မွ အဆင့္ျမင့္တင္ၿပီး သုံးစြဲေနတယ္ဆုိတဲ့ Type 59M မ်ားအေနနဲ႔ အခုထက္ပင္အဆင့္ျမင့္လာမယ္ဆုိတာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ခန္႔မွန္းရင္းျဖင့္ .......

..... မုိးတိမ္ .......
Myanmar Military Observers

​​၁​ေအာက္​ပါ link့သည္​ ကြၽန္​​ေတာ္​တို႔ရဲ႕​Facebook​လင္​့ျဖစ္​ပါသည္​
https://m.facebook.com/Myanmar-Military-Observers-915047311914617/